Lastige gesprekken in de kinderopvang

Pedagogisch Mentor Els komt met rode vlekken uit een gesprek met de ouders van twee-jarige Tim. Tijdens het mentor gesprek besprak zij met de ouders haar zorgen over de motorische ontwikkeling van Tim. Het was een lastig gesprek. De moeder van Tim werd boos en herkende de zorgen van Els niet. Zij snauwde naar Els dat het allemaal grote onzin was wat ze vertelde.

Tijdens onze trainingen “Communiceren met ouders” en “Lastige gesprekken” voor pedagogische medewerkers, mentoren of coaches in de kinderopvang krijgen we vaak de vraag hoe om te gaan met de emoties van ouders. Het praten over emoties is voor veel mensen nog niet gemakkelijk. Lastige oudergesprekken gaan vaak gepaard met emoties en spanningen. Bijvoorbeeld wanneer je slecht nieuws moet brengen omdat een kind gebeten is of wanneer je als Pedagogisch Mentor je zorgen uit over de ontwikkeling van het kind.

Omzeilen van gevoelens
Omdat het niet altijd gemakkelijk is met emoties van een ander om te gaan, vermijden sommige pedagogisch medewerkers het praten over gevoelens en emoties met ouders. Misschien herken je het wel; zodra ouders emoties vertonen verander je van onderwerp, praat je er overheen, zeg je dat het ook weer niet zo heel erg is, ga je je boodschap bagatelliseren, grapjes maken etc. Je kunt je voorstellen dat de ouder zich dan niet gehoord en gekend voelt door jou. Het niet uitspreken en erkennen van de gevoelens van de ouder kan tot miscommunicatie en een slechtere band met de ouders leiden. Het tegenovergestelde kan ook gebeuren dat je in de emotie van de ouder kruipt en je je in de ander verliest.

De vier B’s: Boos, Blij, Bang en Bedroefd
Gevoelens benoemen is een uitdaging. Want is je goed of slecht voelen nou een gevoel? Wanneer je gevoelens concreet kunt benoemen, kun je hier helder over communiceren. Een makkelijk ezelsbruggetje daarbij is dat alle emoties terug te voeren zijn op de 4 B’s.

Per categorie zijn weer nuances te onderscheiden, zoals:
• Boos: kwaad, geïrriteerd, chagrijnig, geprikkeld, pissig, opgefokt etc.
• Blij: vrolijk, gelukkig, bruisend, erkentelijk, jolig, energiek, tevreden etc.
• Bang: angstig, onzeker, zenuwachtig, bezorgd, wanhopig, nerveus, onbehaaglijk etc.
• Bedroefd: verdrietig, teleurgesteld, bedrukt, overstuur, somber, gekwetst etc.

Quasi-gevoelens
Quasi-gevoelens is een term uit de methode Geweldloze communicatie. Quasi-gevoelens lijken in eerste instantie qua taalgebruik een goede gevoelsreflectie naar de ander, maar zijn het niet. “Ik voel me door u aangevallen” of “Ik heb het gevoel dat u boos bent” zijn voorbeelden van quasi-gevoelens. Als je uitgaat van de 4 B’s dan zie je dat het niets zegt over hoe jij je voelt, maar dat het jouw interpretatie van het gedrag van de ander is. Quasi-gevoelens worden door de ander vaak als een verwijt gehoord en leiden daarom vaak tot miscommunicatie.

Gevoelsreflectie
In plaats van te zeggen “Ik voel me door u aangevallen” of “Ik heb het gevoel dat u boos bent” kun je beter een gevoelsreflectie geven. Met een gevoelsreflectie check je of jouw interpretatie van het gevoel van de ander klopt. “Volgens mij bent u hier boos over, klopt dat?” zou een goede gevoelsreflectie naar de moeder van Tim kunnen zijn. Hiermee toon je aan de moeder van Tim dat je oog hebt voor haar gevoelens. Hierdoor voelt deze moeder zich door jou gezien en gehoord.

Geef je gevoelsreflectie oprecht en zonder oordeel of verwijt. In lastige gesprekken met ouders zit hier vaak de oplossing. Wanneer gevoelens op een juiste wijze worden uitgesproken en gehoord is de kans groot dat beide partijen met elkaar goed in gesprek en verbinding blijven.

Incompany communicatie trainingen voor de kinderopvang
Wil je meer leren over effectief communiceren in de kinderopvang? Wij komen graag bij jullie langs op de werkvloer om een incompany workshop of training te verzorgen over communiceren. We maken gebruik van leuke en leerzame werkvormen die aansluiten op de praktijk. Kijk voor meer info hier en vraag vrijblijvend informatie bij ons aan.

Boekentips
Sylvia Blankenstijn – Communiceren met Ziel en zakelijkheid – ISBN 9789024401482
Marshall B. Rosenberg – Geweldloze communicatie – ISBN 9789047703617